در روزهایی که کشور با ناآرامی‌هایی روبه‌روست و به‌خصوص در نیمه‌شب‌ها صداهای نگران‌کننده به گوش می‌رسد، سالمندان یکی از حساس‌ترین و آسیب‌پذیرترین گروه‌ها هستند. و مراقبت از سلامت روان آنها در این شرایط، مسئله‌ای حیاتی است که نباید نادیده گرفته شود.
در شرایط خاص و بحرانی، سالمندان بیشتر از سایر افراد در معرض استرس‌های روانی قرار می‌گیرند. صداهای ناگهانی، نگرانی درباره‌ی آینده‌ی خود و خانواده، ترس از آسیب‌های جسمی و روانی و … می‌تواند زندگی این افراد را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد. اگر این استرس‌ها به‌درستی مدیریت نشوند، می‌توانند منجر به مشکلاتی مانند افسردگی، حملات عصبی، اختلالات خواب و حتی تشدید بیماری‌های جسمی شوند.
در مطلب امروز که توسط شرکت پرستاری در کرج دنیای آرامش، متخصص پرستار سالمند در کرج تهیه شده است، اهمیت این موضوع را بررسی میکنیم و راهکارهایی برای مدیریت استرس سالمندان در شرایط حساس و جنگ ارائه میکنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
دلایل استرس سالمندان در شرایط حساس
توجه به سلامت روان سالمندان در شرایط خاص و جنگی اهمیت زیادی دارد. چون این افراد شرایط جسمی و روحی خاصی دارند و در برابر فشارهای روانی آسیب‌پذیرتر از سایر گروه‌های سنی هستند. بسیاری از سالمندان ممکن است خاطرات تلخ گذشته مانند جنگ‌ها یا حوادث مشابه را به یاد بیاورند که این موضوع می‌تواند اضطراب و ترس آنها را تشدید کند. همچنین، سالمندان معمولاً توانایی کمتری در تطبیق با شرایط استرس‌زا دارند و این موضوع می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند افسردگی در سالمندان، بی‌خوابی، تشدید بیماری‌های جسمی و افت عملکرد سیستم ایمنی شود. در چنین شرایطی، اگر به سلامت روان آنها توجه نشود، احتمال بروز بیماری‌های جدی افزایش پیدا می‌کند و کیفیت زندگی آنها به شدت کاهش می‌یابد. بنابراین، حمایت عاطفی، مدیریت استرس و فراهم کردن محیطی آرام و امن در روزهای در از استرس، موضوعی حیاتی است و به هیچ وجه نباید نادیده گرفته شود.
…::: مطلب پیشنهادی: راهکارهایی برای بهبود کیفیت خواب سالمندان ✔ (10نکته) :::…
مدیریت استرس در شرایط جنگی و حساس
در شرایط کنونی همه‌ی افراد احساس ناامنی دارند و ترس و نگرانی موضوعی طبیعی است. و هرچقدر که سن بالاتر باشد، شدت این احساسات معمولا بیشتر است. ولی چطور می‌توانیم ترس و استرس را مدیریت کنیم و کاهش دهیم؟ سایت wheelerclinic.org درزمان جنگ اوکراین و روسیه مقاله‌ای درباره‌ی این موضوع منتشر کرد و نکاتی ارائه داد که برای شرایط کنونی در کشور ما بسیار مفید است.
برای دفع اضطراب، استراحت کنید
گاهی اوقات یک استراحت کوتاه می‌تواند بهترین راه برای رها شدن از فشارها باشد. کافی است فقط به نفس کشیدنتان توجه کنید. هر وقت متوجه شدید که دچار استرس یا اضطراب شده‌اید، لحظه‌ای توقف کنید. یک نفس عمیق بکشید. و سپس به‌آرامی بازدم خود را رها کنید. با این کار، در واقع تنش و اضطراب را از درون خود خارج می‌کنید.
در طول روز، هر زمان فرصتی پیدا کردید، چند نفس عمیق بکشید یا به خاطرات و تصاویر خوشایندی فکر کنید که به شما آرامش می‌دهند. وقتی سطح اضطراب کلی خود را کاهش دهید، راحت‌تر می‌توانید با اخبار و اتفاقات پراسترس کنار بیایید.
بین ذهن و بدن، ارتباط برقرار کنید
علاوه بر ورزش‌های معمول، فعالیت‌هایی وجود دارند که به طور خاص ارتباط بین ذهن و بدن را تقویت می‌کنند و به آرامش کمک می‌کنند. تمریناتی مثل یوگا، پیاده‌روی، یا حتی نواختن یک ساز موسیقی، همگی می‌توانند مؤثر باشند. بهترین فعالیت‌ها آن‌هایی هستند که به شما احساس سرزندگی می‌دهند. پیشنهاد میکنیم مطلب «« لیست ورزش ها و فعالیت های بدنی برای سالمندان »» را که قبلا منتشر کردیم را حتما مطالعه کنید.
در لحظه حضور داشته باشید
ذهن‌آگاهی یا mindfullness به طور خلاصه یعنی حضور در لحظه به طور کامل؛ یعنی آن‌چه همین حالا در ذهن، احساسات و بدنتان می‌گذرد را بدون قضاوت کردن، فقط مشاهده کنید و فقط روی کاری که باید انجام دهید تمرکز کنید. به بیان دیگر نباید به گذشته و یا احتمالات آینده فکر کنید. این کار یکی از بهترین روش‌ها برای حفظ تعادل در زندگی است. ذهن‌آگاهی کمک می‌کند با پذیرش شرایط، کمتر گرفتار اضطراب شوید.
خودتان را فراموش نکنید
مراقبت از خود اصلاً خودخواهی نیست. اگر بیش از حد خسته و مضطرب شوید، نمی‌توانید برای دیگران‌هم مفید باشید. سعی کنید هر روز زمانی را فقط برای خودتان بگذارید؛ کاری که دوست دارید و به شما انرژی می‌دهد. قدم زدن، شنیدن موسیقی دلخواه، حمام طولانی، یک خواب کوتاه یا هر کار لذت‌بخشی که حال شما را بهتر می‌کند، می‌تواند تعادل زندگی‌تان را برگرداند و تحمل استرس را برایتان آسان‌تر کند. با این کار می‌توانید با انرژی بیشتری از عزیزان خود، از جله سالمندان مراقبت کنید.
…::: مطلب پیشنهادی: بهترین ایده های سرگرمی برای سالمندان در خانه :::…
اخبار را محدود کنید
در دنیای امروز، با گوشی‌های هوشمند همیشه در معرض اخبار هستیم. اما دریافت مداوم اطلاعیه‌ها و خبرهای فوری می‌تواند فشار روانی زیادی ایجاد کند. این موضوع مخصوصا در شرایط بحرانی شدیدتر می‌شود و شبکه‌های اجتماعی شروع به پخش اخبار و تحلیل‌ها می‌کنند. این اخبار گاهی به سوی شایعات و احتمالات غیر واقعی کشیده می‌شوند و روبرو شدن با آنها چیزی به جز استرس برای ما نخواهد داشت.
با ابهامات کنار بیایید
نگرانی درباره جنگ، مخصوص افرادی نیست که مستقیما درگیر آن هستند. کسانی که عزیزانشان در اطراف مناطق جنگی حضور دارند و حتی کسانی که فقط اخبار را دنبال می‌کنند، تحت فشار روانی قرار می‌گیرند. در مواجهه با اخبار نگران‌کننده، به جای غرق شدن در آنها، روی کارهایی که در کنترل شما هستند تمرکز کنید. توجه داشته باشید که احساس عدم قطعیت در چنین شرایطی کاملاً طبیعی است. بهتر است به جای مقاومت، این احساس را بپذیرید و در مقابل، سلامت جسمی و روحی خود را تقویت کنید. برای دور شدن از استرس، کارهایی انجام دهید که شما را خوشحال می‌کنند، مثلا با دوستان و خانواده تماس بگیرید. در ضمن ورزش منظم، تغذیه مناسب و خواب کافی ضروری است.
به داشته‌هایتان توجه کنید
وقتی آگاهانه بابت داشته‌هایتان شکرگزاری می‌کنید، ذهن شما فضای کمتری برای احساس ترس پیدا می‌کند. تمرکز روی نکات مثبت زندگی، به آرامش هرچه بیشتر شما کمک می‌کند. همیشه به یاد داشته باشید که حتی در بدترین شرایط‌هم نکات مثبت زیادی در زندگی شما وجود دارد.
قبل از خواب، ذهن خود را آرام کنید
داشتن خواب باکیفیت برای سلامت روان بسیار مهم است. تماشای اخبار پیش از خواب می‌تواند به شدت مضر باشد. بهتر است خبرها را در طول روز دنبال کنید و شب‌ها به فعالیت‌های آرامش‌بخش بپردازید. گوش دادن به موسیقی، مطالعه‌ی کتاب یا تماشای فیلم، جایگزین‌های بسیار بهتری برای اخبار شبانه هستند. شاید احساس کنید که در حال از دست دادن خبرهای مهم هستید، مخصوصا در شرایط کنونی که بسیاری از اتفاقات در شب رخ می‌دهند. ولی با این حس مقابله کنید و سعی کنید افکار شبانه‌ی خود را به موضوعات دیگر اختصاص دهید. مثلا تمرینات تنفسی که در اولین مورد به آن اشاره کردیم می‌تواند بسیار مفید باشد.
نگاهی عمیق‌تر به زندگی داشته باشید
گاهی اوقات در میان هیاهوی اخبار، لازم است از سطح ماجراها فراتر برویم و معنای عمیق‌تری برای اتفاقات زندگی پیدا کنیم. می‌توانید به باورهای معنوی خود رجوع کنید. اینکه هر اتفاقی هرچقدر تلخ، دلیل خاص خود را دارد. شاید در شرایط بحرانی و جنگ، چنین حرفی خیلی واقع‌بینانه نباشد ولی این نگرش می‌تواند به آرامش فکری ما کمک کند. این که خود را شاهد اتفاقات بدانیم و نه قربانی آن، دیدگاهی است که می‌تواند اعتماد به نفس و امید به آینده را در ما تقویت کند.
…::: مطلب پیشنهادی: مشکلات خواب در افراد سالمند را بشناسید! (جدید) :::…
جمع‌بندی
در شرایط بحرانی مثل جنگ، توجه به سلامت روان سالمندان اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. آنها بیش از همیشه به همراهی و فضایی امن نیاز دارند. با ایجاد محیطی آرام، کنترل اخبار، گفت‌وگوهای مثبت، تشویق به فعالیت‌های سبک و … می‌توانیم به سالمندان کمک کنیم که این روزهای دشوار را با کمترین آسیب روانی پشت سر بگذارند.
فراموش نکنید که مراقبت از سالمندان و همچنین مراقبت از کودکان در این روزهای پرالتهاب، بسیار مهم است. ولی قبل از آن باید سلامت روان خود را تا جایی که می‌توانید تقویت کنید.
