آیا فراموشی‌های گاه‌به‌گاه یا دشواری در کارهای روزمره تنها بخشی از پیری است یا از علائم شروع آلزایمر؟ در مطلب امروز به این سوال پاسخ می‌دهیم و شما را راهنمایی میکنیم که با نشانه‌های آلزایمر آشنا شوید و بتوانید آن را هرچه سریع‌تر تشخیص دهید.
بیماری آلزایمر، اختلالی پیشرونده در مغز است که به‌تدریج حافظه، توانایی‌های شناختی و حتی ساده‌ترین فعالیت‌های روزانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علائم اولیه آلزایمر معمولا خیلی خفیف هستند و ممکن است با تغییرات طبیعی مربوط به پیری اشتباه گرفته شوند، اما تفاوت آن با پیری این است که با گذشت زمان، تأثیرات آن زندگی فرد را تا حد زیادی مختل می‌کند.
دنیای آرامش به عنوان بهترین شرکت پرستاری در کرج با تخصص پرستار سالمند در کرج از شما دعوت می‌کند تا با خواندن این مطلب، اطلاعات خود را در مورد بیماری آلزایمر افزایش داده و بتوانید سریعا آن را تشخیص دهید. پس تا انتها با ما همراه باشید.
علائم شروع آلزایمر
بیماری آلزایمر یک اختلال پیشرونده مغزی است که به تدریج حافظه و توانایی‌های شناختی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علائم اولیه آلزایمر در سالمندان ممکن است خفیف و نامحسوس باشند و شاید با نشانه‌های پیری اشتباه گرفته شوند، اما با پیشرفت بیماری، این نشانه‌ها شدت بیشتری پیدا می‌کنند و زندگی روزمره‌ی فرد را مختل می‌کنند. در ادامه ۱۰ مورد از اولین علائم آلزایمر در سالمندان که توسط سازمان جهانی آلزایمر (Alzheimer’s Association) معرفی شده‌اند را توضیح می‌دهیم تا بتوانید هر چه زودتر این بیماری را تشخیص دهید. برای راهنمایی بیشتر، تغییرات طبیعی مربوط به کهولت سن را هم در کنار هر مورد بیان میکنیم تا دچار اشتباه نشوید.
| علائم شروع آلزایمر | |
| مشکل در برنامه‌ریزی یا حل مسائل | فراموشی تا حدی که زندگی روزمره را مختل کند |
| گیج شدن درباره‌ی زمان و مکان | دشواری در انجام کارهای معمول |
| مشکل در صحبت کردن یا نوشتن | مشکل در دیدن یا درک فواصل |
| تضعیف قدرت تصمیم‌گیری | گم کردن اشیاء و ناتوانی در پیدا کردن آنها |
| تغییرات در خلق‌وخو و رفتار | دوری از فعالیت‌های اجتماعی یا کاری |
…::: مطلب پیشنهادی: بیماری های عصبی سالمندان را بشناسید! :::…
فراموشی تا حدی که زندگی روزمره را مختل کند
یکی از اولین علائم شروع آلزایمر، فراموش کردن اطلاعاتی است که فرد به تازگی به دست آورده. فرد بیمار ممکن است تاریخ‌ها، قرارها یا رویدادهای مهم را فراموش کند، بارها سؤال‌های تکراری بپرسد یا برای انجام کارهای روزمره‌ای که قبلاً به‌راحتی انجام می‌داده، به یادداشت، ابزارهای الکترونیکی یا کمک دیگران نیاز داشته باشید.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
افراد مسن گاهی نام کسی یا یک قرار ملاقات را فراموش می‌کنند، اما پس از مدتی سریعا آن را به خاطر می‌آورند.
مشکل در برنامه‌ریزی یا حل مسائل
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است در برنامه‌ریزی یا انجام کارهای محاسباتی دچار مشکل شوند. برای مثال، ممکن است نتوانند یک دستور آشپزی ساده را دنبال کنند یا صورت‌حساب‌های ماهانه را مدیریت کنند. تمرکز کردن برایشان سخت‌تر می‌شود و کارهای ساده زمان بیشتری از آنها می‌گیرد.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
اینکه افراد در سنین بالا گاهی در انجام دادن برخی کارهای روزانه دچار اشتباه شوند طبیعی است. مثلا ممکن است در پرداختها و مسائل مالی و اعداد و ارقام گاهی اشتباه کنند.
دشواری در انجام کارهای معمول
کسانی که آلزایمر دارند، گاهی در انجام کارهای روزمره‌ای که همیشه انجام می‌دادند، به مشکل برمی‌خورند. مثلاً، ممکن است نتوانند به‌راحتی به یک مکان آشنا بروند، لیست خرید خود را مرتب کنند و یا قوانین بازی یا ورزش مورد علاقهی خود را به خاطر بیاورند.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
افراد سالمند گاهی برای انجام برخی کارهای روزانه مانند تنظیمات مایکروویو یا تنظیمات تلویزیون و … به کمک نیاز دارند. و این موضوع ارتباطی با آلزایمر ندارد.
گیج شدن درباره‌ی زمان و مکان
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است تاریخ، فصل یا گذر زمان را برای مدت طولانی فراموش کنند. گاهی درک اتفاقاتی که در لحظه رخ نمی‌دهند برایشان سخت است. ممکن است ندانند کجا هستند یا چگونه به آنجا رسیده‌اند.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
همه‌ی افراد به خصوص در سنین بالا ممکن است گاهی روز هفته یا تاریخ را اشتباه کنند و بعد از آن متوجه شوند. این مورد نمی‌تواند از نشانه‌های آلزایمر باشد.
مشکل در دیدن یا درک فواصل
برخی از افراد مبتلا به آلزایمر در دید خود تغییراتی احساس می‌کنند. این مشکل می‌تواند باعث دشواری در خواندن، حفظ تعادل یا تشخیص فاصله‌ها، رنگ‌ها و … شود. این مسائل رانندگی را برایشان خطرناک می‌کند.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
در سنین بالا تغییرات بینایی ناشی از مشکلاتی مثل آب مروارید طبیعی هستند. یعنی نمی‌توان همه‌ی مشکلات مربوط به چشم را به آلزایمر ارتباط داد.
مشکل در صحبت کردن یا نوشتن
کسانی که آلزایمر دارند، ممکن است در مکالمه‌ها به مشکل بربخورند. گاهی در وسط صحبت متوقف می‌شوند و نمی‌دانند چگونه ادامه دهند یا حرف‌هایشان را تکرار می‌کنند. گاهی پیدا کردن کلمه‌ی درست یا اسم اشیای آشنا برایشان سخت می‌شود.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
فراموش کردن یک کلمه‌ی خاص و تلاش برای پیدا کردن آن امری کاملا طبیعی است. مخصوصا در سنین بالا. نکته‌ای که گفته شد مربوط به مواردی مانند فراموش کردن مثلا اسم عزیزان به مدت طولانی و یا کلمات روزمره است.
گم کردن اشیاء و ناتوانی در پیدا کردن آنها
افراد مبتلا به آلزایمر گاهی اشیاء را در جاهای عجیب قرار می‌دهند و نمی‌توانند آنها را پیدا کنند. وقتی بیماری پیشرفت می‌کند این افراد حتی ممکن است دچار بدبینی شده و فکر کنند کسی وسایلشان را دزدیده.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
در سنین بالا گم کردن برخی وسایل مانند کلید و پیدا کردن دوباره‌ی آن موضوعی کاملا رایج است و نباید آن را با آلزایمر اشتباه بگیرید.
تضعیف قدرت تصمیم‌گیری
آلزایمر می‌تواند روی قضاوت و تصمیم‌گیری اثر بگذارد. مثلاً، فرد ممکن است در مدیریت پول اشتباهات بزرگی کند یا در طولانی مدت نسبت به نظافت و ظاهر خود بی تفاوت شود. در واقع احساس مسئولیت فرد کاهش می‌یابد.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
همه‌ی افراد حتی آنهایی که در سنین بالا نیستند ممکن است به دلایل مختلف مانند تنبلی برخی تصمیمات اشتباه را اتخاذ کنند. پس نباید آلزایمر را فقط با یک مورد قضاوت کرد.
دوری از فعالیت‌های اجتماعی یا کاری
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است به‌دلیل مشکلات در صحبت کردن یا دنبال کردن موضوعات، از سرگرمی‌ها، جمع‌های دوستانه یا فعالیت‌های مورد علاقهی خودشان کناره‌گیری کنند. مثلاً، ممکن است حتی نتوانند اخبار را دنبال کنند.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
افراد در سنین بالا ممکن است نسبت به جمع‌های خانوادگی یا اجتماعات، اظهار بی‌علاقگی کنند. این موضوع حتی در سنین پایین‌تر هم اتفاق می‌افتد. پس در واقع دلیل این انزوا مهم است و اگر صرفا بی حوصلگی باشد طبیعی است و از نشانه‌های آلزایمر نیست. پیشنهادی میکنیم مطلب «« مشکلات تنهایی در سالمندان چیست؟ + راهکارهایی رفع تنهایی »» را که قبلا منتشر کردیم را مطالعه کنید.
تغییرات در خلق‌وخو و رفتار
آلزایمر می‌تواند باعث تغییراتی در رفتار و احساسات شود. فرد ممکن است گیج، مضطرب، افسرده یا بدبین شود و یا میان دوستان به سادگی و بدون دلیل ناراحت شود، این موضوع به خصوص وقتی فرد از محیط امن خانه‌ی خود دور است، رایج‌تر است. مطلب «« افسردگی در سالمندان »» را که قبلا منتشر کردیم را پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید.
تغییرات طبیعی مربوط به افزایش سن:
افراد در سنین بالا کارها را به روش‌های خاص خود انجام می‌دهند و اگر کسی یا چیزی در این راه مانع آنها شود ممکن است دلخور و عصبی شوند. این موضوع با آلزایمر تفاوت دارد.
…::: مطلب پیشنهادی: راههای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر :::…
انواع آلزایمر در سالمندان
به نقل از وبسایت psychiatrist.com پژوهشگران هلندی کشف کرده‌اند که چرا اثر درمان‌های مربوط به بیماری آلزایمر در افراد مختلف، تفاوت دارد. آنها دریافته‌اند که این بیماری، که به زوال عقل در سالمندان می‌شود، به پنج نوع مختلف تقسیم می‌شود.
این مطالعه‌ی جدید، که در مجله علمی نیچر ایجینگ (Nature Aging) منتشر شده، نتیجه همکاری مرکز آلزایمر آمستردام، دانشگاه آمستردام و دانشگاه ماستریخت است و می‌تواند تحولی بزرگ در تحقیقات آلزایمر ایجاد کند.
پژوهشگران با بررسی مایع مغزی نخاعی بیش از ۴۰۰ بیمار مبتلا به آلزایمر، پنج نوع مختلف این بیماری را بر اساس ویژگی‌های مولکولی و میزان خطر آنها شناسایی کرده‌اند. آنها پیشنهاد می‌کنند که دیگر نباید آلزایمر را یک بیماری واحد دانست و باید برای هر نوع آن، درمان‌های خاص و هدفمندی طراحی کرد.
محققان در تأیید نظریه‌ی خود اشاره کرده‌اند که هر نوع بیماری با ویژگی‌های ژنتیکی خاص خود مرتبط است که این موضوع، وجود انواع مختلف آلزایمر را از نظر علمی تأیید می‌کند.
طبق این تحقیق انواع بیماری آلزایمر شامل موارد زیر می‌شوند:
| نوع اول: رشد بیش از حد سلول‌های مغزی |
| نوع دوم: فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی |
| نوع سوم: اختلال در تنظیم RNA |
| نوع چهارم: اختلال در شبکه کوروئید |
| نوع پنجم: مشکل در سد خونی مغزی |
…::: مقاله پیشنهادی ما به شما :: ارتباط زون سالم و بیماری آلزایمر چیست؟ می باشد :::…
نوع اول: رشد بیش از حد سلول‌های مغزی
این نوع آلزایمر با افزایش رشد سلول‌های مغزی و بالا بودن سطح پروتئین تاو شناخته می‌شود. پژوهشگران عوامل ژنتیکی مرتبط با این نوع را شناسایی کرده و دریافتند که بیماران به طور متوسط حدود ۹ سال پس از تشخیص زنده می‌مانند. آنها پیشنهاد کردند که برای این نوع، درمان با داروهای آنتی‌بادی بهترین نتیجه را دارد.
پژوهشگران در تکمیل تحقیقات خود توضیح دادند که دلیل این نوع آلزایمر ممکن است واکنش ضعیف میکروگلیا (microglial) باشد. میکروگلیا به عنوان سلول‌های ایمنی مغز شناخته می‌شوند و در واقع اولین لایه‌ی دفاعی سیستم عصبی هستند. این سلول‌ها به طور مداوم سیستم عصبی مرکزی (CNS) را از عوامل مخرب پاک می‌کنند.
نوع دوم: فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی
این نوع آلزایمر از فعالیت زیاد سیستم ایمنی بدن ناشی می‌شود که باعث تحلیل رفتن مغز و افزایش پروتئین تاو می‌شود. پژوهشگران توصیه کردند که برای مقابله با این نوع، داروهای مهارکننده‌ی فعالیت ایمنی بهترین گزینه هستند.
در این گزارش آمده است که ممکن است افزایش برخی پروتئین‌ها تلاشی برای ترمیم ارتباطات مغزی باشد، اما در حضور میکروگلیا یا همان سلول‌های ایمنی که بیش از حد فعال هستند، این تلاش ناکام می‌ماند. احتمال دیگر این است که این افزایش پروتئین ممکن است نشانه‌ی از دست رفتن رشته‌های عصبی باشد.
نوع سوم: اختلال در تنظیم RNA
یکی از یافته‌های این مطالعه، شناسایی نوع سوم آلزایمر بود که به مشکلات در تنظیم RNA و تولید پروتئین در مغز مربوط می‌شود. این نوع، سریع‌تر از بقیه پیشرفت می‌کند و بیماران به طور متوسط ۵ تا ۶ سال پس از تشخیص زنده می‌مانند.
پژوهشگران دریافتند که داروهایی که برای بهبود عملکرد RNA تجویز می‌شوند، می‌توانند برای این نوع آلزایمر مؤثر باشند.
نوع چهارم: اختلال در شبکه کوروئید
شبکه کوروئید مجموعه‌ای از مویرگهاست که مایع مغزی-نخاعی ترشح می‌کند. آلزایمر نوع چهارم در واقع از اختلال در عملکرد این مویرگها و رشد کم سلول‌های مغزی ناشی می‌شود و شدیدترین تحلیل مغز را در مقایسه با سایر انواع دارد. این نوع آلزایمر همچنین با مقدار بیش حد از پروتئین سلول‌های ایمنی تشخیص داده می‌شود.
نوع پنجم: مشکل در سد خونی مغزی
دلیل این نوع آلزایمر، نقص در عملکرد سد خونی مغزی تشخیص داده شده است و می‌تواند باعث خونریزی‌های کوچک در مغز و کاهش رشد سلول‌های مغزی شود.
پژوهشگران هشدار دادند که بیماران این نوع آلزایمر ممکن است با درمان‌های آنتی‌بادی در معرض خطر خونریزی مغزی باشند و پیشنهاد کردند که در روند درمانی، داروهای مربوط به درمان رگ‌های مغزی هم گنجانده شود.
…::: مقاله پیشنهادی : مراقبت از سالمند مبتلا به آلزایمر (راهکار عملی) :::…
جمع‌بندی
بیماری آلزایمر چالش‌هایی جدی برای فرد مبتلا و خانواده‌اش ایجاد می‌کند. ولی شناخت زودهنگام این نشانه‌ها می‌تواند در پی‌گیری روند درمانی بسیار موثر باشد. همانطور که گفتیم پژوهش‌های جدید با شناسایی انواع مختلف آلزایمر، راه را برای درمان‌های تخصصی‌تر هموار کرده‌اند.
در این راستا برای حمایت از بیماران مبتلا، ارائه‌ی خدمات حرفه‌ای و تخصصی ضروری است و بهتر است مکان‌هایی برای رسیدگی ویژه به این افراد اختصاص داده شود. مثلا اگر در شهر کرج زندگی می‌کنید و یکی از عزیزانتان به آلزایمر مبتلاست، مراکز نگهداری بیماران آلزایمری در کرج را بررسی کنید و یک مکان مطمئن و با سابقه انتخاب کنید. چون در چنین فضایی پرستاران و مراقبان دقیقا می‌دانند که فرد مبتلا چه نیازهای و معضلاتی دارد.
امیدواریم این مطلب دنیای آرامش برای شما مفید بوده باشد.
