وقتی به رشد و تقویت سلامت استخوان‌ها در کودکان فکر میکنیم، نخستین چیزی که به ذهن خطور می‌کند، نقش مهم تغذیه کودک است. این مسئله از اهمیت چشمگیری برخوردار است، زیرا استخوان‌ها در ایفای نقش‌های بسیار حیاتی از جمله حمایت از بدن و عضلات، نگهداری کلسیم و فسفر، و حمایت از فعالیت‌های روزمره مهم هستند. به همین دلیل، تغذیه صحیح و متوازن در دوران کودکی، به‌عنوان پایه‌ای برای سلامت استخوان‌های آینده، بسیار حیاتی به‌نظر می‌رسد. این مقاله که توسط شرکت دنیای آرامش ارائه دهنده خدمات پرستاری در منزل کرج همراه با تخصص استخدام پرستار کودک در کرج تهیه شده است، لیست مواد غذایی برای تقویت و رشد استخوان‌های کودکان را برای شما بازگو می‌کند. لطفا تا انتها همراه ما باشید.
تذکر مهم: برای درشت شدن استخوان بندی کودک حتما باید با پزشک متخصص مشورت کنید و اطلاعات این مطلب به هیچ وجه نباید به عنوان توصیه‌ی پزشکی در نظر گرفته شوند. هدف ما فقط ارائه‌‌ی برخی نکات کلی است و مواد غذایی استخوان ساز برای کودکان که در این مقاله معرفی شده ممکن است برای همه‌ی افراد مناسب نباشد.
برای استخوان بندی کودک چی خوبه؟
برای درشت شدن استخوان بندی کودک چه باید کرد؟ در این بخش مجموعه ای از سبزیجات و میوه های فصلی که به تقویت استخوان ها کمک می کنند را به شما معرفی میکنیم:
| سبزیجات با برگ تیره | میوه های خانواده مرکبات |
| سیب زمینی | کره بادام |
| انجیر | شیره |
….:::: حتما مطالعه کنید : 7 دلیل برای بی اشتهایی در کودکان ::::….
سبزیجات با برگ تیره:
سبزیجات با برگ های تیره مانند کلم پیچ ، شلغم سبز، استخوان های قوی می سازد و به کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان در آینده کمک می کند. اگرکودک شما بد غذا است، چیپس کلم پیچ را امتحان کنید یا سبزیجات را در یک اسموتی توت ترکیب کنید تا اسکلت بدنشان را تقویت کنید.
…::: مطلب پیشنهادی: اهمیت بازی در رشد کودکان چیست؟ :::…
میوه های خانواده مرکبات:
گریپ فروت و پرتقال حاوی بیش از 80 میلی گرم ویتامین C هستند که می تواند به کودک شما کمک کند کلسیم را جذب کند، تراکم استخوان را افزایش دهد و کلاژن – پایه استخوان های ما را بسازد. برداشتن قسمت های گریپ فروت با قاشق همیشه یک ماجراجویی صبحانه است!
…::: حتما مطالعه کنید : غذای مقوی برای چاق شدن کودک :::…
سیب زمینی:
کلسیم تنها ماده مغذی نیروگاهی در مورد سلامت استخوان نیست: منیزیم و پتاسیم موجود در سیب زمینی شیرین می تواند به حفظ سطح ویتامین D کودک شما و خنثی کردن اسیدیته برای محافظت از اسکلت آنها کمک کند. یک سیب زمینی شیرین متوسط حاوی 31 گرم منیزیم و 542 میلی گرم پتاسیم است. سیب زمینی شیرین سرخ شده در فر را برای یک خوراکی سالم امتحان کنید!
انجیر:
انجیر چه تازه و چه خشک سرشار از کلسیم است: حدود 90 میلی گرم در پنج انجیر تازه و 120 میلی گرم در هر نصف فنجان انجیر خشک. سعی کنید انجیر خشک خرد شده را به ترکیب مورد علاقه کودکتان اضافه کنید تا یک میان‌وعده برای حفظ اسکلتشان بیفزایید، یا انجیر تازه تکه‌شده را به نان تست کره بادام‌زمینی برای یک صبحانه تقویت‌کننده استخوان اضافه کنید.
کره بادام:
یک وعده کره بادام، که به سادگی از بادام آسیاب شده تهیه می شود، حاوی 111 میلی گرم کلسیم، به علاوه 240 میلی گرم پتاسیم برای حمایت از استخوان همراه با پروتئین گیاهی مغذی است. آن را به اسموتی ها اضافه کنید، از آن به عنوان دیپ برای میوه های برش خورده استفاده کنید یا یک ترکیب کره و ژله قابل اعتماد درست کنید .
شیره ها:
این شیرین کننده متوسط شما نیست: برخلاف شکر تصفیه شده، یک قاشق غذاخوری شیره حاوی 41 میلی گرم کلسیم است! از شیره به جای عسل و شربت افرا، روی بلغور جو دوسر، ماست یا پنکیک استفاده کنید. یا مقداری از آن را در اسموتی با کلم پیچ، یک موز یخ زده، آب پرتقال تازه و کره بادام بریزید تا روز کودک شما سرشار از کلسیم باشد!
مواد غذایی برای نرمی استخوان در کودکان
نرمی استخوان یا راشیتیسم بیماری است که باعث نرم و ضعیف شدن استخوان‌های کودکان می‌شود. این بیماری معمولاً به دلیل کمبود شدید ویتامین D، کلسیم یا فسفر در بدن کودک رخ می‌دهد. ویتامین D به بدن کمک می‌کند تا کلسیم و فسفر را از غذا جذب کند و بدون مقدار کافی این ویتامین، حفظ سطح مناسب این مواد معدنی در استخوان‌ها دشوار می‌شود. مایوکلینیک گزارش می‌دهد که کودکان می‌توانند ویتامین D را از دو منبع اصلی دریافت کنند: نور خورشید و غذا.
پس می‌توان گفت مواد لازم برای قوی شدن استخوان کودکان شامل موارد زیر می‌شود:
| کلسیم | فسفر |
| ویتامین D | سایر موادغذایی ضروری |
ویتامین D
از منابع غذایی دارای ویتامین D می‌توان به ماهی‌های چرب مانند سالمون، روغن ماهی و زرده تخم‌مرغ اشاره کرد. برای نوزادانی که فقط شیر مادر می‌خورند، توصیه می‌شود که روزانه به عنوان مکمل ویتامین D دریافت کنند، چون شیر مادر مقدار ویتامین کافی را ندارد. البته مصرف مکمل‌ها باید با نظر پزشک باشد.
کلسیم
کلسیم از مهم‌ترین مواد معدنی برای رشد و استحکام استخوان‌هاست. اگر غذای کودک حاوی کلسیم کافی نباشد یا بدن آن را به درستی جذب نکند، ممکن است باعث راشیتیسم شود. محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر، غنی‌ترین منابع کلسیم هستند. لوبیا، سبزیجات و آجیل‌ها هم منابع خوب کلسیم محسوب می‌شوند.
فسفر
فسفر نیز برای قوی شدن استخوان کودکان ضروری است و در کنار کلسیم، استخوان‌ها را سخت و محکم می‌کند. این ماده‌ی معدنی در گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و غلات یافت می‌شود.
سایر مواد غذایی ضروری
علاوه بر ویتامین D، کلسیم و فسفر، مواد مغذی دیگری مانند منیزیم، ویتامین K و ویتامین C نیز استخوان ساز قوی محسوب می‌شوند.
درمان راشیتیسم معمولاً با مکمل‌های ویتامین D و کلسیم انجام می‌شود ولی باید حتما با نظر پزشک باشد و دستورالعمل مربوط به دوز مصرف را دقیقاً رعایت کرد، چون مصرف بیش از حد، می‌تواند مضر باشد.
درمان استخوان بندی ریز در کودکان
استخوان بندی ریز یا نازک در کودکان می‌تواند نشانه‌ای از پوکی استخوان در سنین بالاتر باشد. این وضعیت باعث می‌شود استخوان‌ها نازک‌تر و ضعیف‌تر از حد طبیعی شوند و خطر شکستگی به طور قابل توجهی افزایش یابد. به گزارش مؤسسه ملی آرتروز و بیماری‌های عضلانی و پوستی آمریکا، پوکی استخوان در کودکان نادر است و میزان مبتلایان به این عارضه دقیقا مشخص نیست.
| بیماری سلیاک | فلج مغزی |
| فیبروز کیستیک | اختلالات تغذیه |
| آرتریت ایدیوپاتیک | بیماری کلیوی |
همانطور که گفتیم برخی از داروهای مربوط به این بیماری‌ها نیز می‌توانند بر توده‌ی استخوانی تأثیر بگذارند. پس حتما اگر چنین شرایطی دارید آن را با پزشک خود مطرح کنید. علاوه بر این عادات و شرایط هم می‌توانند رشد استخوان بچه را دچار مشکل کنند. مثلا:
- کم تحرک بودن برای مدت طولانی
- رژیم غذایی ناسالم
- فعالیت بیش از حد
توجه داشته باشید که فعالیت بدنی منظم برای سلامت استخوان‌ها بسیار مهم است. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن، فوتبال و بسکتبال به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کنند و کودکان بهتر است حداقل یک ساعت در روز فعالیت بدنی مفید داشته باشند.
…::: حتما مطالعه کنید : فعالیت بدنی کودکان :::…
تقویت استخوان‌بندی کودکان در طب سنتی
در طب سنتی، برای تقویت استخوان ها، روی روش‌های طبیعی شامل تغذیه‌ی مناسب، گیاهان دارویی، فعالیت بدنی و سبک زندگی تأکید می‌شود. غذاهایی مانند سوپ قلم گوسفندی، شیر محلی، ماست، سنجد، کنجد و سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج و کلم پیچ برای رشد استخوان بسیار مفید هستند. علاوه بر این، فعالیت‌های بدنی مانند پیاده‌روی، شنا یا بازی‌های پرتحرک، همراه با قرارگیری در معرض نور خورشید هم در طب سنتی توصیه شده‌اند.
معجون‌هایی مانند مخلوط عسل، کشمش، کنجد و بذر کتان به عنوان دارو برای کلفت شدن استخوان پیشنهاد می‌شوند، اما باید با احتیاط و تحت نظارت پزشک یا متخصص طب سنتی مصرف شوند تا از عوارض احتمالی مانند افزایش وزن یا مشکلات گوارشی جلوگیری شود. برای اطمینان بیشتر، مشاوره پزشکی ضروری است، زیرا برخی ادعاهای طب سنتی هنوز به تحقیقات علمی گسترده نیاز دارند.
علل پوکی استخوان در نوجوانان
در بیشتر موارد، پوکی استخوان در کودکان به دلیل یک بیماری زمینه‌ای، داروهای خاصی که برای درمان یک بیماری پزشکی یا یک عامل سبک زندگی استفاده می‌شوند، ایجاد می‌شود.
علل عبارتند از:
شرایط پزشکی
از جمله آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان، استخوان سازی ناکامل، دیابت، بیماری کلیوی، پرکاری تیروئید، سندرم کوشینگ، بیماری التهابی روده، فیبروز کیستیک و بی اشتهایی عصبی
داروها
مانند برخی از انواع درمان‌های سرطان، داروهای ضد تشنج (برای مدیریت صرع) یا کورتیکواستروئیدها (برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله آرتریت و آسم استفاده می‌شوند)
عوامل سبک زندگی
کودکانی که در بستر هستند یا دوره‌های بی‌حرکتی طولانی‌مدت دارند، در معرض افزایش خطر پوکی استخوان نوجوانان هستند، زیرا نمی‌توانند در فعالیت‌های تحمل وزن که تراکم استخوان را تشویق می‌کنند، شرکت کنند. مصرف ناکافی رژیم غذایی، سیگار کشیدن و الکل نیز ممکن است منجر به پوکی استخوان در نوجوانان شود
تشخیص پوکی استخوان نوجوانان
پوکی استخوان نوجوانان معمولاً پس از شکستن استخوان کودک تشخیص داده می شود. تشخیص ممکن است شامل موارد زیر باشد:
معاینه ی جسمی
سوابق پزشکی اعضای خانواده برای یافتن اینکه آیا یک اختلال ژنتیکی علت آن است یا خیر
اسکن استخوان
جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DEXA) برای آزمایش تراکم استخوانآزمایش خون
پوکی استخوان نوجوانان ایدیوپاتیک
گاهی اوقات هیچ دلیل زمینه ای نمی توان یافت. در این موارد نادر، این بیماری پوکی استخوان نوجوانان ایدیوپاتیک نامیده می شود. کودک مبتلا به این عارضه علائمی مانند درد در ناحیه کمر، لگن و پاها را دارد که اغلب با مشکل در راه رفتن و ناهنجاری های ستون فقرات همراه است.
به طور کلی، پوکی استخوان نوجوانان ایدیوپاتیک به خودی خود برطرف می شود و اکثر کودکان بهبودی کامل بافت استخوان را تجربه خواهند کرد. با این حال، در برخی از کودکان ناتوانی ممکن است تا بزرگسالی گسترش یابد. دلیل این امر نامعلوم است.
خطرات طولانی مدت پوکی استخوان در کودکان
در طول دوران کودکی، ما در حال ساختن اوج توده استخوانی خود هستیم که قبل از 30 سالگی به دست می آید. بدون درمان، پوکی استخوان نوجوانان می تواند یکپارچگی استخوان را تحت تاثیر قرار دهد و خطر ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از پوکی استخوان را در کودک افزایش دهد. به همین دلیل است که تشخیص و درمان پوکی استخوان نوجوانان در اسرع وقت بسیار مهم است.
درمان پوکی استخوان نوجوانان
در بیشتر موارد، پوکی استخوان نوجوانان قابل درمان است. درمان بستگی به علت دارد اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تشخیص و درمان یک بیماری زمینه ای
تغییر دارو
اگر علت این امر باشد، پزشک ممکن است دوز را کاهش دهد یا داروی دیگری را تجویز کندتشویق فرزندتان به شرکت در ورزش منظم و مناسب
با یک فیزیوتراپیست یا فیزیولوژیست ورزشی در مورد ایجاد یک برنامه ورزشی که رشد استخوان را تقویت می کند، بی خطر است و باعث شکستگی نمی شود صحبت کنید.
افزایش کلسیم در رژیم غذایی
از جمله محصولات لبنی (مانند شیر، پنیر و ماست) و سایر منابع کلسیم (مانند سبزیجات سبز برگ، توفو، آجیل، حبوبات) و غذاهای غنی شده با کلسیم (به عنوان مثال، شیر سویا). در صورت نیاز با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید
…:::: مطلب پیشنهادی : لیست غذا برای رشد کودک :::….
کلام آخر
والدین گرامی، فراموش نکنید که تقویت استخوان بندی کودکان برای آینده بسیار مهم است. پس با مشورت با پزشک متخصص و ایجاد عادات سالم، به آنها کمک کنید تا با بدنی قوی و استوار رشد کنند و از زندگی پرجنب‌وجوش و سالم لذت ببرند.
دنیای آرامش به عنوان شرکت پرستاری از سالمند در منزل کرج و پرستاری از کودک در منزل همواره به سلامت جسمی عزیزان شما توجه ویژه‌ای داشته و در این مطلب سعی کردیم نکات کلی در مورد تقویت استخوان ها را به شما ارائه کنیم تا بتوانید با رعایت آنها به سلامت فرزندان خود کمک کنید. امیدواریم برای شما مفید بوده باشد.
