پارکینسون نه تنها جسم، بلکه احساسات فرد بیمار را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مقاله، با نگاهی عمیق‌تر به این بیماری، شما را با علائم، مراقبت‌های لازم و رفتارهای مرتبط با آن آشنا میکنیم و هر آنچه که لازم است بدانید ارائه میکنیم.
بیماری پارکینسون یکی از شناخته‌شده‌ترین اختلالات عصبی در جهان است که میلیون‌ها نفر را درگیر خود کرده است. این بیماری اغلب در سنین بالا ظاهر میشود و به مرور زمان، توانایی‌های حرکتی فرد را کاهش می‌دهد. شاید در ابتدا لرزش خفیف دست یا کندی در راه رفتن تنها نشانههای آن باشند، اما با پیشرفت بیماری، تاثیرات آن بر زندگی روزمره بیشتر نمایان میشود. پارکینسون تنها یک چالش جسمی نیست؛ این بیماری میتواند بر روحیه و رفتار فرد نیز اثر بگذارد. در این مطلب که توسط شرکت پرستاری در کرج دنیای آرامش، متخصص پرستار سالمند در کرج، تهیه شده است، به بررسی جنبه‌های مختلف این بیماری، از مراقبت و نگهداری گرفته تا رفتارهای بیماران و نقش پرستاران، می‌پردازیم تا راهکارهایی برای بهبود کیفیت زندگی این افراد ارائه دهیم. پس تا انتها با دنیای آرامش همراه باشید.
*نکته‌ی مهم: این مطلب فقط برای راهنمایی و ارائه‌ی اطلاعات اولیه نوشته شده. شما برای کسب اطلاعات دقیق از وضعیت بیمار پارکینسونی باید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
علل بیماری پارکینسون
با اینکه پارکینسون جزو بیماری‌های شایع در سالمندان (نسبتا) به شمار می رود، اما علت آن همچنان ناشناخته است. به نظر می رسد عوامل مختلفی در پارکینسون نقش دارند، از جمله کهولت سن، ژن‌ها و عوامل زیست محیطی. محققان برخی تغییرات ژنتیکی را شناسایی کرده‌اند که میتواند باعث بیماری پارکینسون شود. اما این موارد خیلی رایج نیستند. تغییرات ژنی مربوط به زمانی است که بسیاری از اعضای خانواده تحت تاثیر این بیماری قرار دارند.
…::: مطلب پیشنهادی: با بیماری های عصبی سالمندان آشنا شوید (راهنمـــای جامع) :::…
نشانههای بیماری پارکینسون
اما بیایید ببینیم بیماری پارکینسون چیست؟ چرا افراد دچار بیماری پارکینسون می‌شوند و نشانههای این بیماری چطور نمایان می‌شوند؟
در بیماری پارکینسون، برخی سلول‌های عصبی در مغز به تدریج تجزیه می‌شوند یا می‌میرند و این عارضه به دلیل از دست دادن نورون‌هایی است که دوپامین تولید می‌کنند. کاهش سطح دوپامین، باعث فعالیت غیر معمول مغز می شود که منجر به اختلال در حرکت و سایر علائم بیماری پارکینسون در سالمندان میشود.
با اینکه علت اصلی پارکینسون همچنان ناشناخته است ولی عوارض و نشانههای آن تا حد زیادی مشخص هستند. چیزی که مشخص است این است که تغییرات زیادی در مغز افراد مبتلا به پارکینسون رخ می دهد، و برای درک این تغییرات باید اجسام لوی (Lewy bodies) و آلفا-سینوکلئین (Alpha-synuclein) را بشناسید. سایت nature این دو مورد را به شکل زیر توضیح می‌دهد:
آلفا-سینوکلئین یک پروتئین کوچک است که به طور طبیعی در سلول‌های عصبی و بعضی بافت‌های دیگر بدن یافت میشود. این پروتئین معمولاً به دو شکل دیده میشود:
یکی به‌صورت تک‌واحدی که ساختار مشخصی ندارد و دیگری به‌صورت چهارواحدی که دارای شکلی منظم‌تر است و کمتر مشکل‌ساز میشود. اگر تعادل بین این دو نوع به هم بخورد، پروتئین ممکن است به شکل مخرب دربیاید. مثلا در بیماری‌هایی مثل پارکینسون، این پروتئین شکل غیرطبیعی پیدا می‌کند و توده‌هایی در سلول‌های عصبی می‌سازد که به آنها اجسام لوی می‌گویند.
پس در واقع اجسام لوی توده‌های غیر طبیعی و از جنس پروتئین آلفا-سینوکلئین هستند که در سلول‌های عصبی فرد مبتلا ظاهر می‌شوند و محققان معتقدند یکی از مهم‌ترین نشانه‌ها برای بیماری پارکینسون هستند.
…::: مطلب پیشنهادی: چالش های سالمندان در ایران + راهکار مقابه :::…
عوارض پارکینسون
بیماری پارکینسون ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
| مشکلات روحی و روانی | مشکلات مثانه |
| مشکل بلع و هضم غذا | یبوست |
| اختلالات و مشکلات خواب | تغییر فشار خون و سرگیجه |
| اختلال عملکرد جنسی | اختلال عملکرد بویایی |
| خستگی | درد |
-
مشکلات روحی و روانی
پارکینسون ممکن است مشکلات روانی مانند زوال عقل در سالمندان و مشکلات فکری مانند افسردگی در سالمندان را به همراه داشته باشد همچنین ممکن است همراه با احساساتی مانند ترس، اضطراب یا از دست دادن امید به زندگی باشد.
-
مشکل بلع و هضم غذا
بیماری پارکینسون در مراحل پایانی بر ماهیچه های دهان تأثیر می‌گذارد و جویدن را دشوار می‌کند. با پیشرفت بیماری، فرد ممکن است در بلع و هضم غذا دچار مشکل شود. و کندی بلع، باعث میشود بزاق در دهان جمع شده و منجر به ترشح بیشتر آب دهان شود. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم مطلب «« مشکلات بلع در سالمندان »» را که قبلا منتشر کردیم را مطالعه کنید.
-
اختلالات و مشکلات خواب
مشکلات خواب در افراد سالمند فقط به افراد مبتلا به این بیماری محدود نمی شود اما افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است در تنظیم خواب دچار مشکل شوند مثلا در طول شب بیدار شوند، یا در طول روز احساس خواب‌آلودگی کنند. داروهای خواب‌آور و آرامش‌بخش میتوانند مفید باشند. البته با تجویز پزشک متخصص.
-
مشکلات مثانه
بیماری پارکینسون ممکن است باعث مشکلات مثانه و ادرار شود. عدم توانایی کنترل ادرار یا سختی ادرار کردن از جمله این موارد هستند.
-
یبوست
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، عمدتاً به دلیل کندی دستگاه گوارش، دچار یبوست می شوند.
-
تغییر فشار خون و سرگیجه
فرد مبتلا به پارکینسون ممکن است هنگام ایستادن طولانی مدت، به دلیل افت ناگهانی فشار خون احساس سرگیجه داشته باشد.
-
اختلال عملکرد بویایی
یکی دیگر از عوارض پارکینسون اختلال در بویایی است. یعنی بیمار ممکن است در شناسایی بوهای خاص یا تفاوت بین بوها دچار مشکل شود. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم مطلب «« تاثیرات پیری بر بویایی و چشایی »» را که قبلا منتشر کردیم را مطالعه کنید.
-
خستگی
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون انرژی خود را زود از دست می دهند و احساس خستگی زیاد می‌کنند.
-
درد
برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون در نواحی خاصی از بدن خود یا در سراسر بدن خود، درد زیادی تجربه می‌کنند.
-
اختلال عملکرد جنسی
برخی از افراد مبتلا به پارکینسون دچار کاهش میل جنسی می شوند.
…::: مطلب پیشنهادی: اختلالات روانی سالمندان را بشناسید (5 مورد شایع) :::…
عوامل خطر برای بیماری پارکینسون
همانطور که گفتیم عوامل پارکینسون به طور دقیق مشخص نیستند ولی میتوان گفت جوانان به ندرت بیماری پارکینسون را تجربه می کنند و این بیماری معمولاً در دوران سالمندی و با افزایش سن نمایان میشود. افراد معمولاً در حدود سن ۶۰ سالگی یا بالاتر به این بیماری مبتلا می شوند. اگر یک فرد جوان به بیماری پارکینسون مبتلا شود احتمال اینکه دلیل آن ژنتیکی باشد بیشتر است.
در ضمن تحقیقات مختلف نشان داده که مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به بیماری پارکینسون هستند.
راهکارهای پیشگیری از پارکینسون
از آنجایی که علت پارکینسون ناشناخته است، هیچ راه اثبات شده ای برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. به گزارش mayoclinic.org برخی تحقیقات نشان داده اند که ورزش منظم هوازی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش دهد.
برخی تحقیقات دیگر نشان داده است که افرادی که کافئین و چای سبز مصرف می کنند کمتر از سایر افراد به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند.
…::: مطلب پیشنهادی: لیست ورزش ها و فعالیت های بدنی برای سالمندان (راهنمـــای جامع) :::…
رفتار افراد پارکینسون
بیماری پارکینسون تنها جسم را درگیر نمی‌کند؛ این بیماری میتواند تغییراتی در رفتار و حالات عاطفی فرد ایجاد کند. بسیاری از بیماران با مشکلاتی مثل افسردگی یا اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند. این احساسات گاهی به دلیل تغییرات شیمیایی در مغز و گاهی به خاطر سختی‌های زندگی با این بیماری به وجود می‌آیند. برای مثال، نگرانی از آینده یا ناتوانی در انجام کارهای روزمره میتواند اضطراب را تشدید کند.
در مراحل پیشرفته‌تر، برخی بیماران ممکن است توهم یا هذیان را تجربه کنند که برای خودشان و اطرافیان نگران‌کننده است. این علائم میتواند تعامل با بیمار را دشوار کند، اما با درک درست و حمایت عاطفی، میتوان این چالش‌ها را مدیریت کرد.
از سوی دیگر، مشکلات گفتاری هم در این بیماری شایع است. کندی گفتار، کاهش حجم صدا یا دشواری در بیان کلمات از جمله علائمی هستند که میتوانند ارتباط با بیمار را سخت کنند. در چنین شرایطی، اطرافیان باید با صبر و حوصله به حرف‌های بیمار گوش دهند و در صورت نیاز از روش‌های جایگزین مثل نوشتن یا ابزارهای کمکی استفاده کنند. این حمایت‌ها میتواند احساس انزوا را در بیمار کاهش دهد و اعتماد به نفس او را تقویت کند.
…::: مطلب پیشنهادی: راهکارهای ارتباط موثر با سالمندان (صفــــر تا صـــد) :::…
مراقبت و نگهداری از پارکینسون
مراقبت از بیماران مبتلا به پارکینسون نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توجه ویژه است. این مراقبت‌ها شامل مدیریت داروها، فعالیتهای فیزیکی و حمایت عاطفی میشود. افراد مبتلا به این بیماری اغلب با مشکلاتی در انجام کارهای ساده مثل غذا خوردن، لباس پوشیدن یا حتی بلند شدن از صندلی روبه‌رو می‌شوند. به همین دلیل، کمک به آنها در این فعالیت‌ها میتواند نقش مهمی در حفظ روحیه و راحتی‌شان داشته باشد.
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مراقبت، تنظیم محیط زندگی بیمار است. برای کاهش خطر سقوط، که یکی از شایع‌ترین مشکلات در این بیماران است، باید موانع از مسیرها حذف شوند و وسایلی مثل دستگیره‌های ایمنی در حمام یا راه‌پله‌ها نصب شود. استفاده از ابزارهای کمکی مانند عصا یا واکر نیز میتواند به حفظ تعادل و حرکت ایمن‌تر کمک کند.
علاوه بر این، فیزیوتراپی بخش مهمی از مراقبت است. تمرینات منظم میتوانند به تقویت عضلات، بهبود تعادل و کاهش خشکی بدن کمک کنند. خانواده‌ها باید با صبر و حوصله در کنار بیمار باشند و او را تشویق کنند تا فعالیتهای روزانه‌اش را تا حد ممکن ادامه دهد. و در این راستا کمک گرفتن از پرستار سالمند میتواند بسیار مفید باشد. حضور چنین فردی در کنار فرد بیمار میتواند شما را از نظر رفع نیازهای ابتدایی شخص و انجام فعالیتهای روزانه آسوده خاطر کند.
مراقبت های پرستاری در پارکینسون
پرستاران نقش کلیدی در مدیریت بیماری پارکینسون دارند و حضورشان میتواند بار بزرگی از دوش خانواده‌ها بردارد. و در همین راستا شرکت دنیای آرامش با ارائه خدمات مراقبت های پرستاری در پارکینسون در کرج میتواند یک انتخاب مطمئن باشد. ما با بهره‌گیری از افراد آموزش‌دیده و دلسوز، به همه‌ی نیازهای سالمند توجه کرده و خدمات خود را متناسب با آنها برنامه ریزی میکنیم.
-
مدیریت داروها
یکی از وظایف اصلی پرستاران، مدیریت داروهای بیمار است. داروها در کنترل علائم پارکینسون بسیار موثرند، اما زمان‌بندی دقیق و توجه به عوارض جانبی آنها اهمیت زیادی دارد. پرستاران با نظارت بر این موضوع، اطمینان می‌دهند که بیمار داروها را به درستی مصرف می‌کند.
-
کمک به تحرک
علاوه بر داروها، پرستاران در توانبخشی و تمرینات فیزیکی نیز به بیماران کمک می‌کنند. این تمرینات نه تنها به حفظ توانایی‌های حرکتی کمک می‌کنند، بلکه میتوانند علائمی مثل سفتی عضلات یا لرزش را کاهش دهند.
-
توجه به مسائل روحی
پرستاران همچنین بر وضعیت جسمی و عاطفی بیمار نظارت دارند و در صورت بروز مشکلاتی مثل اختلال خواب سریعا شما و پزشک را از این موضوع آگاه می‌کنند و در صورت لزوم داروهای مربوطه را در اختیار بیمار قرار می‌دهند.
-
کمک به ارتباطات
یکی از خدمات پرستاری از بیمار پارکینسونی در کرج این است که به نزدیکان بیمار یاد می‌دهند که چگونه از او مراقبت کنند، با تغییرات رفتاری کنار بیایند و در مواقع ضروری واکنش مناسب نشان دهند. این آموزش‌ها میتواند اعتماد به نفس خانواده را بالا ببرد و رابطه‌ی بهتری بین بیمار و اطرافیانش ایجاد کند.
همانطور که می‌بینید حضور پرستار سالمند برای بیماران دارای پارکینسون از جهات زیادی برای شما مفید است و میتواند آرامش شما و عزیزانتان را تا حد زیادی افزایش دهد. پس اگر عزیزانتان به پارکینسون مبتلا هستند و نیاز به مراقبت در منزل در شهر کرج دارند، همین حالا با دنیای آرامش تماس بگیرید و راحتی و آسایش را به آنها هدیه دهید.
…::: مطلب پیشنهادی: مزایای استخدام پرستار سالمند در منزل (10مورد) :::…
جمع‌بندی
بیماری پارکینسون یک مسیر پرچالش برای بیماران و خانواده‌هایشان است، اما این چالش با مراقبت‌های درست و حمایت عاطفی، قابل مدیریت است. در این راستا مراقبت های پرستاری در پارکینسون نقش مهمی در این مسیر دارند و میتوانند برای بیمار و خانواده‌اش بسیار مفید باشند.
دنیای آرامش با ارائه انواع خدمات مراقبت از سالمند و مراقبت از کودک در کرج، همراهی مطمئن برای شماست. هدف ما خلق زندگی بهتر و آرام‌تر برای همه‌ی خانواده‌هاست. از جمله آنهایی که با بیماری پارکینسون دست و پنجه نرم می‌کنند.
اولین علائم پارکینسون چه هستند؟
اولین علائم پارکینسون معمولاً با لرزش خفیف در انگشتان یا دست‌ها شروع میشود. این لرزش در حالت استراحت بیشتر دیده میشود. همچنین فرد ممکن است در انجام حرکات ساده دچار کندی شود، عضلاتش خشک و سفت شوند و در حفظ تعادل مشکل پیدا کند.
آیا بیماری پارکینسون خطرناک است؟
پارکینسون بیماری پیشروندهای است که اگر کنترل نشود، میتواند توانایی حرکتی، گفتار و حتی بلع را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، با مصرف داروی مناسب ، فیزیوتراپی و مراقبت، میتوان روند بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی را حفظ کرد.
بیماری شبه پارکینسون چیست؟
بیماری شبه پارکینسون به شرایطی گفته میشود که علائمی شبیه پارکینسون دارد، اما علت آن چیز دیگری است؛ مثل مصرف برخی داروها یا آسیبهای مغزی. در این حالت، مشکل لزوماً کاهش دوپامین نیست، اما نشانههای آن میتوانند مشابه پارکینسون باشند.
